علوم اجتماعی و ارتباطات
میلاد یزدچی؛ نفیسه شریفی؛ ابولفضل شریفیان
چکیده
در ارزیابی تحقیقات کیفی، به‌منظور درک بهتر توصیفات یا استدلالات محققان، آشنایی خواننده متن درباره محقق و جایگاه او در تحقیق و شکل‌گیری مسئله تحقیق ضروری به‌نظر می‌رسد. خواننده با شناخت نسبی از محقق می‌تواند برخی سوگیری‌ها و پیش‌فرض‌هایی را که در تحقیق اثر گذاشتند تشخیص دهد در این مقاله با استفاده از رویکرد مردم‌نگاری انتقادی ...
بیشتر
در ارزیابی تحقیقات کیفی، به‌منظور درک بهتر توصیفات یا استدلالات محققان، آشنایی خواننده متن درباره محقق و جایگاه او در تحقیق و شکل‌گیری مسئله تحقیق ضروری به‌نظر می‌رسد. خواننده با شناخت نسبی از محقق می‌تواند برخی سوگیری‌ها و پیش‌فرض‌هایی را که در تحقیق اثر گذاشتند تشخیص دهد در این مقاله با استفاده از رویکرد مردم‌نگاری انتقادی و با تحلیل محتوای کیفی هشت مقاله و یک کتاب که در سال‌های اخیر در ایران منتشر شده است به‌دنبال پاسخگویی به این سؤال هستیم که چرا صحبت از جایگاه محقق در پژوهش‌ها و مطالعات اجتماعی اهمیت دارد؟ حذف محقق یا مشخص نبودن جایگاه محقق و اهمیت مسئله برای محقق در حین انجام مطالعات به‌ویژه در زمان نوشتار گزارش‌ها و نتایج تحقیق چه آسیب‌ها و پیامدهایی در پی دارد؟ رعایت نکردن رویکرد بازتابی در تحقیقات و مشخص نبودن جایگاه محقق تبعاتی را همچون پنهان کردن خود و انگیزه‌های شخصی در تحقیق، حقیقت پنداشتن برخی از اندیشه‌ها و تفکرات خود، سلب کردن این امکان از خواننده که بتواند سوگیری‌های ممکن را تشخیص دهد، در پی دارد. مشخص نبودن جایگاه محقق زمینه را برای بروز پیامدهایی همچون خود قهرمان پنداری محقق، ایجاد راهکارهای سریع آماده می‌کند. محقق با افتادن در این دام‌ها از مسیر تحقیق و فهم مسئله فاصله می‌گیرد.
